Johari window có "mở" ra được không?
Có thể chưa được chơi múa vòng nhưng…kiểu gì cũng sẽ có tý nắng trong lòng.
Bạn có biết vì sao một vị tướng tài ba như Tào Tháo lại thất bại thảm hại trong trận Xích Bích? Ơ vậy … Tào Tháo đã bỏ qua điều gì ấy nhỉ?
Trong trận chiến Xích Bích nổi tiếng, Tào Tháo thất bại: một phần vì đã đánh giá quá cao sức mạnh của mình và một phần vì đánh giá thấp đối thủ. Câu chuyện trên cho thấy tầm quan trọng của việc "biết mình biết ta, trăm trận trăm thắng".
Trong bài viết này, Xám sẽ kể bạn nghe về Johari Window - một mô hình, một công cụ hữu hiệu giúp chúng mình khám phá bản đồ tâm lý của bản thân, giúp ta tránh lặp lại sai lầm tương tự Tào Tháo =))
💅 Mục lục:
Ngắm cửa:
Ngắn gọn thông tin chung về Johari Window Model là gì?
Mở cửa:
2.1. Tự mở cửa tìm nắng:
Cách tự thực hành phản tư với Johari Window (tập trung ô số (2))
Xám đã hỏi những ai về mình để khám phá ra ô này?
2. 2. Tìm nắng cùng nhóm:
Các bước thực hành (cho cả ba ô 1-2-3)
Unknown:
Ô số 4 “hiếm có khó tìm” trong Johari Window.
Cùng tìm nắng trong lòng với Xám nhé!
Như thường lệ, nhạc cho bạn. Enjoy~
1. ngắm cửa
Gần đây, Xám có 1 buổi trao đổi về “Self-reflection” (phản tư) với Mentor và cũng tình cờ ở lớp ‘Kỹ năng Quản Trị’ sáng nay, tớ đã được học và nghe về Johari Window Model. Được học và thực hành những 2 lần, tớ đi từ cảm xúc “Ôi sao mà nó hay quá!” đến “Ui nó quan trọng phết nhỉ?”, và “Ơ sao cái này bạn biết về mình mà mình lại không biết gì về mình hết?”
Rốt cuộc thì cái cửa sổ 4 ô này là cái gì mà kỳ diệu vậy?
Túm hơn 3 tiếng được học và thực hành lại, Xám sẽ cùng bạn tìm hiểu súc tích và ngắn gọn về hình trên bằng giải thích ngay sau đây!
*Disclaimer: bài này mình sẽ viết sâu hơn về 2 ô: Blind Spot và Unknown. Việc “mở khóa” trong bài hoàn toàn dựa trên trải nghiệm cá nhân của Xám.
(1) Open Area (ô mở): điều mà người ta biết về bạn và bạn cũng biết tỏng điều đó.
ô này là nơi bạn thể hiện được cho mọi người đúng như những gì bạn là.
ô này mà rộng thì chứng tỏ là bạn cũng sống “thật” phết! hãy phát huy những điểm tích cực trong ô này bạn nhé!
Tips để mở: viết xuống những gì bạn tin là người khác cũng nhận thấy điều đó ở bạn hoặc thử chiêm nghiệm lại những trải nghiệm được người khác ghi nhận 1 cái gì đó của bản thân…
…
(2) Blind Spot (ô mù): điều người khác biết về bạn còn bạn thì KHÔNG.
đúng như tên gọi của nó, ở ô này, bạn không nhìn thấy gì cả =))
hoặc có thể, bạn biết nhưng bạn làm ngơ điều đó/ chưa thực sự chấp nhận điều đấy có ở trong mình.
ô này để “seek feedback” → cơ hội tìm kiếm những phản hồi để phát triển bản thân.
…
(3) Share Thoughtfully (ô ẩn): điều bạn biết mà người khác KHÔNG hay.
ô này cho phép bạn sống thật với bản thân mình, là ô cửa khóa mà không ai hay biết về bạn.
cửa mở chỉ khi bạn tự bạch.
Do đó, tips để mở: bạn hãy viết xuống những điều mà bạn hiếm/ chưa từng chia sẻ với người khác về bản thân bạn; hoặc chiêm nghiệm lại những trải nghiệm teamwork để xem có skills/ talents gì về mình mà nhóm còn chưa nhận thấy/ chưa được khai thác không?
…
(4) UNKNOWN (ô đóng): điều mà CẢ tôi và người khác ĐỀU KHÔNG BIẾT.
một ô rất mang tính “fresh challenges”
được mở khi bạn dám hành động, dám thử để khám phá bản thân.
Mô hình này hay không? Hay! Lúc ấy, tớ cũng thấy nó hay v~ nhưng mà… mở cái cửa sổ này như thế nào? Khóa ở đâu? Và vài câu hỏi trong đầu tớ lúc ấy chỉ xoay quanh với ô ẩn số (2) và ô đóng số (4) 🧠 (nếu bạn nghĩ tương tự tớ, cho nhau 1 tym đồng cảm nha =))
Ô số (2) này thì nên hỏi ai để nhận được feedback chân thật và đúng với mình nhỉ? phải hỏi như thế nào mới hợp lý?
Ô cuối cùng…thì tìm kiểu gì nhở? chắc tìm bằng giời.
2. mở cửa
2.1. tự mở cửa tìm nắng
Self-reflection - phản tư rất quan trọng, đặc biệt là trên hành trình phát triển bản thân. Có một câu quote mà đọc một lần, tớ vẫn ấn tượng mãi trong lúc research về Johari Window:
“Follow effective action with quiet reflection. From the quiet reflection will come even more effective action.” - Peter Drucker
Có thêm tý động lực nào chưa :)) giờ cùng xem mở ô (2) và (4) như thế nào nhé!
Vì tính chất của ô số (2): Blind Spot là điều người khác biết về mình mà bản thân lại không hề hay biết nên tớ phải mở mồm ra để đi hỏi mọi người rằng “Xám như thế nào trong mắt mọi người?”. Cá nhân Xám thì không đặt mục tiêu về việc phản tư này tập trung vào kỹ năng hoặc góc độ nào quá sâu về bản thân mà chỉ đơn giản là để mình hiểu mình hơn, training cho bản thân kỹ năng viết phản tư tổng kết theo tháng/ quý/ năm xem mình đã tiến bộ thế nào? có tính cách gì cần sửa hay kỹ năng gì cần cải thiện không?
✍️ Bạn có thể chọn ra 2-3 người hoặc nhiều hơn (nếu có thể). Ở đây, Xám chọn 3 đối tượng: chị gái, bạn lớp đại học và manager phòng ban mình đang thực tập. Tại sao phải là ba người này?
1. Chị gái
Đây là người tiếp xúc với tớ không chỉ nhiều (hằng ngày) mà còn chơi với tớ từ bé rồi =)) , đánh cãi nhau đủ kiểu nhưng cũng rất yêu thương Xám, mong em gái tiến bộ hơn trong tương lai.
Chị tớ thì chủ yếu đưa ra những nhận xét về tính cách của tớ:
sống như thế nào? (có trách nhiệm với bản thân, kỹ tính hoặc tinh tế…)
trạng thái cảm xúc hay ra làm sao? (kiểu ví dụ: nóng tính/ bực tức không lý do cần phải sửa)
có phải là người biết lắng nghe/ biết quan tâm tới các thành viên khác trong nhà không?
có hay đạo lý với chị gái không nữa =))
Nói chung, tớ rất “wao” và sốc khi nghe về mình những điều mà chính tớ vô thức làm xong không nhận thức được (cả tốt & xấu ehe). Mặc dù lúc nghe những điều không hay nhưng đúng vãi về mình thì…Xám cũng hơi gọi là phản ứng khó chịu tý, xong chị tớ bảo “mày muốn nghe tao góp ý thật hay nói dối” thì cũng nhẹ nhàng bớt.
Phù! I’m learning, i’m learning.
…
2. Bạn cùng lớp đại học
*đây là người bạn mà Xám từng làm việc nhóm cùng từ hồi năm nhất, cũng là leader của nhiều team học tớ tham gia. Đồng thời, bé này cũng hơi thân nên tớ nghĩ đây là một người hợp lý để tớ hỏi và nhấm nháp các feedback quý giá 🫶
Tớ đã hỏi:
Ấn tượng đầu tiên của mày về tao là gì (nhằm nhặt nhạnh những gì “tinh túy” nhất của bản thân vô thức thể hiện ra bên ngoài mà có lẽ mình không biết)
Tao đang khá không tự tin vào giá trị bản thân mình, mày nhận thấy tao bên ngoài có thể hiện tự ti như thế không?
So với các bạn cùng khoa mà mày tiếp xúc, nhìn nhận của mày về tao như thế nào?
Có điểm gì về tao mà mày chưa thích lắm khi làm việc nhóm cùng mà mày nghĩ tao không biết không?
Trước khi trao đổi với bạn mình, chúng tớ cũng đã hiểu qua về mô hình Johari Window rồi, đây là cuộc nói chuyện trực tiếp lúc ăn trưa nên rất dễ để tớ cũng quan sát được biểu cảm và cách đối phương nói về mình. Bạn tớ cũng rất chân thành và quý tớ, tớ tin vào việc mình chọn đúng người để “mở khóa” ô (2).
3. Manager (mình hay gọi là sếp)
Cuối cùng, Xám chọn hỏi anh sếp vì anh chính là người phỏng vấn tớ ở vòng Functional, đặt nhiều câu hỏi khó cho tớ và cũng là người mà tớ rất ấn tượng khi mà sau buổi phỏng vấn, anh trực tiếp feedback cho tớ về câu trả lời cho mấy câu hack não ấy luôn =)) Tớ nghĩ khi hỏi anh, tớ có thể nhìn được sự tiến bộ/ điểm cần cải thiện của bản thân vì anh có thể có sự “so sánh” của Xám trong buổi phỏng vấn tồ tệch với tớ sau 2 tháng làm việc ở đây.
Buổi meeting online giữa tháng, tính chất chủ yếu là Xám sẽ báo cáo về việc 2 tuần qua mình đã thực hiện được những gì, mình sẽ làm gì, có khó khăn gì trong quá trình thực tập không và sếp có thể định hướng cho mình nên làm gì/ nên cải thiện gì.
Cuối buổi, dù đã muộn, sếp thì bận, sau khi đã trao đổi đủ thứ liên quan đến công việc thì Xám mới quyết “cứ mạnh dạn hỏi đi!” mặc dù tớ rất sợ anh sếp 🥲
Anh ơi, anh có nhìn nhận gì về con người của em, cách em tư duy, làm việc: trong buổi phỏng vấn và quá trình làm việc của em hiện tại không?
Anh có thể cho em xin feedback về việc em có thể thay đổi gì hoặc góc độ nào nên làm tốt hơn để cải thiện performance của em không? Em nghĩ em thực sự không biết những thứ em đang không biết, em hy vọng được anh hỗ trợ feedback ạ.
Anh im lặng các bạn ạ. Tớ đã rất sợ là mình chọn sai người để hỏi rồi nhưng không, anh sếp tớ rất nhẹ nhàng bảo: “Anh đang nghĩ nha, anh vừa nghĩ đó, để anh nghĩ xem nên nói như nào với em!”. Viết tới đây tớ còn xúc động, dù muộn, sếp còn chưa về nhà nhưng hỗ trợ tớ rất nhiệt tình luôn.
Qua buổi trao đổi ấy, Xám không chỉ khám phá được thêm Blind Spot nữa mà tớ còn học được cách mà ta nên “feedback về điểm cần cải thiện cho người khác ra sao” để vừa chân thành mà vẫn nhẹ nhàng, không mất lòng đối phương.
2.2. tìm nắng cùng nhóm
*Cách mở Johari Window theo nhóm cũng rất hay và nếu bạn thực hiện được thì cũng rất tốt, nhóm càng thân và hiểu nhau thì cửa càng dễ mở nha =))
“Trò chơi” được giảng viên lớp tớ hướng dẫn các bước chơi như sau (bạn thử chơi “phản tư” cùng bạn bè thế này xem sao nhé!)
Lấy một tờ giấy trắng → rồi gấp đôi lại.
Bên trong mặt gấp đôi, viết những gì mình biết về bản thân và điều ấy có thể người khác CÓ hoặc KHÔNG biết (bước này giúp làm đầy ô Open Area số (1) và Hidden Area số (3))
Đưa giấy cho các bạn trong nhóm viết những gì các bạn biết về mình (các bạn không được phép đọc bên trong)
Nếu bạn đã nhớ về số ô trong Johari Window Model rồi thì hãy đánh số thứ tự như tớ đánh ở đề mục 1. ngắm cửa như sau:
So sánh giữa hai mặt giấy nếu có trùng khớp điều gì → đánh số (1) và để vào Open Area.
Mặt giấy bên ngoài có điều gì khác với bên trong/ chưa có ở bên trong thì đánh số (2) và add vô Blind Spot.
Tương tự, mặt giấy bên trong có & bên ngoài không có đánh số (3) Hidden Area.
…
🫸 Một số lưu ý:
*theo chỉ dẫn của cô giáo tớ :))
Hãy vỗ tay cho bạn nếu Open Area (ô mở) của bạn to → bạn thể hiện rất thật thà bản thân đó, phát huy những điểm tích cực & khắc phục những điểm tiêu cực nha.
Ô Blind Spot: hãy vỗ tay cho bạn bè của bạn nhé, các bạn feedback rất có tâm cho nhau đấy! Ô này sẽ có những điểm tích cực và cả những điều chưa tốt về bạn. Nhưng cũng tin phiến phiến có chọn lọc nữa nha! Đừng để những feedback làm mình chùn bước/ tự tin thái quá…
Ví dụ: bạn không thể tin 100% vào 1 người mới làm việc nhóm với bạn được 15 phút đánh giá về bạn được.
3. unknown
Có ai hóng đọc và thực hành ô này giống Xám không? :)) Tớ có! Rồi! Giờ mình cùng xem ô này nên làm như nào nhé!
Ở ô (4) Unknown này - tên tiếng Việt là ô đóng ~ cũng khó mở nhất, tớ được mentor hướng dẫn thế này:
“hãy chiêm nghiệm lại những trải nghiệm kiểu là “lần đầu” của Xám, fresh challenges mà cho Xám cơ hội biết được tiềm năng gì mới từ bản thân mình, tớ có thể làm điều gì mà trước kia tớ nghĩ tớ không làm được?”
🕵🏻♀️ Bạn có thể hỏi bản thân những câu hỏi như:
Trải nghiệm gì là lần đầu của mình?
Trước đó mình nghĩ khi làm điều ấy sẽ như thế nào?
Giờ làm xong rồi thấy có gì khác suy nghĩ đó không? Mình đã học được gì từ chính bản thân mình?
🕵🏻♀️ Ví dụ nhớ:
Tớ bị sợ đứng trước đám đông và là một người khá tự ti vào ngoại hình. Hồi năm nhất, tớ chăm nhận làm slide vì tớ nghĩ mình không thuyết trình được đâu. Xong lại tình cờ sau mấy lần né tránh, có 1 môn, qua random thì Xám phải thuyết trình. Tớ nghĩ tớ sẽ không làm được, bạn bè tớ cũng không biết tớ thuyết trình được không, mọi người cũng động viên thử lần đầu cho biết.
Lúc đầu, Xám nghĩ tớ sẽ nói rất tệ nhưng dần dà, tớ nhận thuyết trình nhiều môn hơn để vượt qua nỗi sợ. Hôm vừa rồi khi chơi cùng nhóm về Johari Window, có tới 3 bạn đã viết cho Xám rằng tớ “Thuyết trình tốt”.
Tớ không biết là người hướng nội cũng tổ chức được bonding. Bạn biết mà, hướng nội và kỹ năng giao tiếp, thuyết trình không hề liên quan lắm đúng không? Đợt tớ lên làm leader của 1 team trong dự án ngoại khóa, hằng tháng phải họp, mà tớ thấy nghe họp rất căng thẳng nên tớ quyết định xây dựng buổi họp giống bonding thân mật, chơi game các thứ luôn.
Lúc đầu, tớ không tin lắm là mọi người sẽ join, tớ rất sợ tớ bị quê, bị nhạt, bị mất thời gian của team. Trước đó, mọi người cũng vote tham gia rất rệu rã, không mấy nhiệt tình. Nhưng phản ứng của mọi người sau buổi bonding cuối tháng rất tích cực và mọi người củng cố cho tớ rất nhiều niềm tin vào bản thân. *trộm vía team cũng thân nhau và anh chị cởi mở :))
Túm lại, hãy trải nghiệm thật nhiều để khám phá ô số (4) này nhéeeee!
🪭Cảm ơn bạn đã theo dõi bài viết tới tận đây!
Mong rằng trải nghiệm về mô hình cửa sổ Johari này của Xám có thể hỗ trợ mọi người chút ít gì đó trong quá trình bạn đọc của tớ muốn phản tư/ chơi game deep deep với bạn bè nha!
Chúc bạn một ngày thứ 2 năng lượng và tìm thấy cho mình nhiều những ánh nắng bên trong lòng!
Nguồn tham khảo: Bates, C. (2024) The Johari window model: Examples, exercises & self-development tips, SkillPacks. https://www.skillpacks.com/johari-window-model/
Bài viết thuộc thử thách Viết Đều và Hay 2 của Writing On The Net Alumni
#wotn #vietdeuvahay
nếu mà bonding với bạn như thế này thì có cần chuẩn bị trước hum Xám